Czym są zespoły uciskowe nerwów obwodowych
Zespoły uciskowe nerwów obwodowych stanowią grupę schorzeń układu ruchu, w których dochodzi do ucisku nerwu obwodowego przez sąsiadującą z nim tkankę. Zwykle jest to mięsień lub tkanka łączna. Rzadziej tłuszczak, naczyniak, tętniak, guz lub inna zmiana nowotworowa.
W tym wpisie skoncentruję się na najczęściej spotykanych w mojej praktyce terapeutycznej, zespołach uciskowych nerwów obwodowych, pochodzenia mięśniowego.
Zespoły uciskowe nerwów obwodowych pochodzenia mięśniowego
Jest to rodzaj neuropatii obwodowych, w których źródłem ucisku na nerw jest sąsiadujący z nim mięsień. Należą do nich:
- Zespół górnego otworu klatki piersiowej
- Zespół mięśnia nawrotnego obłego
- Zespół mięśnia gruszkowatego.
Objawy
Objawy zespołów uciskowych nerwów obwodowych bardzo często przypominają objawy charakterystyczne dla chorób kręgosłupa. Są to: drętwienia, mrowienia, zaburzenia siły mięśniowej, zaburzenia czucia, ból. Lokalizacja objawów jest różna i zależy od miejsca ucisku. Zwykle są to kończyny górne lub dolne, czasem okolice pachwin lub barków.
Diagnostyka zespołów uciskowych nerwów obwodowych pochodzenia mięśniowego
Opiera się głównie na różnicowaniu danego objawu z chorobami kręgosłupa.
Pierwszym parametrem diagnostycznym jest wywiad z pacjentem. Zwykle pacjent sam, bez pytań naprowadzających informuje nas o bólu, drętwieniu, mrowieniu, zaburzeniu czucia, osłabieniu siły mięśniowej, ograniczeniu ruchomości. Padają sformułowania typu: ciągnięcie, igiełki, kłucie. Wymienione objawy mogą występować równocześnie, bądź selektywnie np. tylko mrowienie i drętwienie (parestezje).
Kolejnym ważnym elementem jest badanie kliniczne. Dobrze je rozpocząć od prostych testów napięciowych nerwy obwodowe. W przypadku ich dodatniego wyniku, chory ma trudności z odwodzeniem ramienia, podniesieniem wyprostowanej w kolanie nogi w pozycji siedzącej lub/i leżącej. Dodatnie wyniki testów napięciowych dają nam informację, że mamy do czynienia z uciskiem tkanki nerwowej.
Następnym krokiem diagnostycznym jest znalezienie punktu ucisku. Tutaj należy zróżnicować potencjalne miejsca, w których może dojść do ucisku nerwu. W pierwszej kolejności przeprowadza się diagnostykę kręgosłupa, w którym występują następujące punkty potencjalnego ucisku tkanki nerwowej:
- Krążki międzykręgowego w przebiegu dyskopatii;
- Kanał kręgowy;
- Otwory międzykręgowe.
Po wykluczeniu odkręgosłupowego źródła ucisku, przechodzimy do diagnostyki obwodowej.
Idąc od góry sprawdzamy:
- Mięśnie pochyłe;
- Mięsień piersiowy mniejszy;
- Mięsień nawrotny obły;
- Oraz mięsień gruszkowaty.
W bliskim sąsiedztwie wyżej wymienionych mięśni przebiegają sploty nerwowe oraz nerwy obwodowe, które w przypadku nadmiernego napięcia mięśni ulegają przez nie uciskowi.
Jak dochodzi do zespołów uciskowych nerwów obwodowych pochodzenia mięśniowego.
Na w/w zespoły uciskowe narażone są osoby pracujące przy komputerze lub wykonujące pracę fizyczną związaną z nadmierną eksploatacją obręczy barkowej, sportowcy: biegacze, tenisiści, reprezentacji sportów siłowych oraz sztuk walki, pracownicy fizyczni, których praca polega na nadmiernym wykorzystywaniu przedramienia.
Czynnikami predestynującymi mogą być wady postawy: skolioza, nierówna długość kończyn, koślawość stawów skokowych.
Terapia
Wspólną cechą terapii jest rozluźnienie nadmiernego napięcia mięśniowego. W tym celu wykonuje się różne techniki z zakresu masażu, terapii powięziowej etc.
Kolejnym ważnym elementem jest „uruchomienie uciśniętego nerwu”. Bardzo skuteczne są zabiegi neuromobilizacji.
Na końcu należy przeprowadzić dokładne badanie posturalne i analizę środowiska pracy. Wyeliminowanie wad postawy lub/i korekta nawyków ruchowych w pracy lub sporcie, przyczynia się do zmniejszenia ryzyka nawrotów choroby.
